فهرست مطالب

مشاوره و روان درمانی خانواده - سال سوم شماره 1 (پیاپی 9، بهار 1392)

نشریه مشاوره و روان درمانی خانواده
سال سوم شماره 1 (پیاپی 9، بهار 1392)

  • تاریخ انتشار: 1392/04/13
  • تعداد عناوین: 7
|
  • سید موسی کافی، سعید آریاپوران، خانم فرشته نگراوی، زهرا اطمینان، مصطفی جعفری صفحات 1-22
    هدف
    ترتیب تولد و حجم خانواده می تواند در سبک زندگی و شخصیت نقش مهمی داشته باشد. هدف پژوهش حاضر بررسی نقش ترتیب تولد و حجم خانواده در پیش بینی سبک زندگی و ابعاد شخصیتی دانشجویان بود.
    روش
    در این پژوهش همبستگی،360 نفر از دانشجویان دانشگاه گیلان به روش نمونه گیری خوشه ایانتخاب شدند و مقیاس اصلی موفقیت بین فردی آدلر و پرسشنامه شخصیتی نئو را تکمیل نمودند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از همبستگی اسپیرمن و رگرسیون چند متغیری با روش گام به گام استفاده شد.
    یافته ها
    بین ترتیب تولد با سبک های زندگی نیاز به تایید، کنارآمدن، مسئولیت پذیری، محتاط بودن و مستحق بودن رابطه منفی و بین ترتیب تولد با سبک های زندگی تعلق-علاقه اجتماعی و سخت گیری رابطه مثبت بدست آمد. بین ترتیب تولد با ابعاد شخصیتی روان رنجورخویی، برونگرایی و وظیفه شناسی رابطه منفی وجودداشت. بین حجم خانواده با سبک زندگی مسئولیت پذیری رابطه منفی و با روانرنجوریرابطه مثبت بدست آمد. بر اساس نتایج رگرسیون چند متغیری با روش ورود، ترتیب تولد به صورت مثبت سبک زندگی نیاز به تایید، کنار آمدن و مسئولیت پذیری و به صورت منفی سبک هابی زندگی محتاط بودن، تعلق و سخت گیری را پیش بینی نموده است؛ ترتیب تولد به صورت منفی روان رنجورخویی، برون گرایی و وظیفه شناسی را پیش بینی نموده است. اما حجم خانواده نقشی در پیش بینی سبک های زندگی و ابعاد شخصیتی نقش نداشته است.
    نتیجه گیری
    نتایج از رابطه ترتیب تولد و حجم خانواده با برخی از ابعاد سبک زندگی و شخصیت حمایت می کند و تلویحات مهمی در توجه به نقش ترتیب تولد و حجم خانواده در سبک زندگی و شخصیت دارد.
    کلیدواژگان: ترتیب تولد، حجم خانواده، سبک زندگی، شخصیت، دانشجویان
  • علیرضا شمس نطنزی، حسین زارع، باقر غباری بناب، اسدالله صادق خانی صفحات 22-44
    هدف
    یکی از اهداف اصلی تحقیقات درباره روابط بین زوج ها پیش بینی رضایت زناشویی با مشخص کردن عواملی است که بر کیفیت تعامل بین زوج ها تاثیر می گذارد. پژوهش حاضر باهدف تعیین رابطه سبک های دلبستگی و بخشش با رضایت زناشویی در زوج ها انجام شده است.
    روش
    روش پژوهش از نوع همبستگی استفاده شده است. به این منظور از بین زوج های شهرستان ماسال، 75 زوج (150n=) به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزارهای جمع آوری اطلاعات سه پرسشنامه سبک های دلبستگی بزرگسالان کالینز و رید، بخشش انرایت و مقیاس رضایت زناشویی اینریچ بود که روایی و اعتبار هر سه مورد تایید قرار گرفته است. داده های به دست آمده با استفاده از روش های آماری ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون گام به گام و با بهره گیری از نرم افزار 16 SPSSتحلیل شدند.
    یافته ها
    تحلیل داده ها نشان داد که بین سبک های دلبستگی اجتنابی و اضطرابی و رضایت زناشویی رابطه منفی، بین سبک دلبستگی ایمن و رضایت زناشویی رابطه مثبت و همچنین بین بخشش و رضایت زناشویی رابطه مثبت معناداری وجود دارد (01/0P≤). علاوه بر این پژوهش نشان داد که سبک های دلبستگی و بخشش به میزان 28 درصد، واریانس رضایت زناشویی را پیش بینی می کند. تحلیل رگرسیون چندگانه همچنین نشان داد که تنها بعد رفتاری بخشش 10 درصد واریانس رضایت زناشویی را در زوج ها تبیین می کند و این مقدار تبیین واریانس، معنادار است (01/0P≤).
    نتیجه گیری
    یافته های پژوهش حاضر نشان می دهند که بین سبک های دلبستگی و بخشش با رضایت زناشویی رابطه معناداری وجود دارد. هریک اززوج هاتصویردلبستگی راکه دردوران نوزادی شکل داده اند،درمقابل همدیگربه کارمی بندند. همچنین با توجه به نقش بخشش در کاستن از احساسات منفی و افزایش احساسات مثبت، می توان دریافت که بخشش با کیفیت بالای رضایت زناشویی همراه است. در پژوهش های آینده لازم است روشن شود که آیا مداخلاتی در سبک های دلبستگی، تغییری در میزان بخشش افراد و رضایت زناشویی شان ایجاد می کند.
    کلیدواژگان: سبک های دلبستگی، بخشش، رضایت زناشویی، زوج ها
  • نازفر مقتدری، ژاله رفاهی صفحات 44-56
    هدف
    ازدواج به عنوان مهمترین وعالی ترین رسم اجتماعی، رابطه ی انسانی، پیچیده، ظریف و پویا است که از ویژگی های خاصی برخوردار است. هدف از این پژوهش تبیین اثربخشی آموزش مهارت همدلی به شیوه گروهی بر افزایش صمیمیت زوجین بود.
    روش
    این پژوهش از نوع آزمایشی به شیوه ی پیش آزمون – پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه مورد مطالعه در این پژوهش، کلیه زوجینی بودند که به دلیل مشکلات مربوط به صمیمیت و نیاز به بهبود روابط صمیمانه به مرکز مشاوره رشد در شهر شیراز در سال 1390مراجعه کرده بودند. نمونه این پژوهش 20 زوج از زوجینی بودند که بطور هدفمند پس از کسب پایین ترین نمره درآزمون صمیمیت انتخاب شدند و به صورت گمارش تصادفی در دو گروه آزمایش (10 زوج) و گروه کنترل (10 زوج) جایگزین شدند. سپس بعد از مداخله آموزشی بر روی گروه آزمایش، پرسشنامه مجددا اجرا گردید. داده های جمع آوری شده با استفاده از نرم افزارSPSS و آزمون آماری کوواریانس آنالیز شدند.
    یافته ها
    داده های به دست آمده برای بررسی میزان تاثیر آموزش مهارت همدلی تحلیل شدند. نتایج پژوهش نشان داد که تفاوت در دو گروه آزمایش و کنترل از نظر میزان صمیمیت زوجین به سطح معنادار رسیده است. اندازه اثر آموزش 50 درصد بوده است.
    نتیجه گیری
    بر اساس نتایج این مطالعه می توان عنوان کرد که آموزش مهارت همدلی به شیوه گروهی بر افزایش صمیمیت زوجین تاثیر گذار است.
    کلیدواژگان: همدلی، صمیمیت، زوجین
  • بررسی کارآیی درمان های مبتنی بر پذیرش و تعهد انطباق یافته زوجی، زوج درمانی رفتاری یکپارچه نگربرکاهش علائم نگرانی و ناسازگاری زناشویی، زن های دارای آشفتگی زناشویی و اختلال اضطراب فراگیر
    مهدی ایمانی، غلامرضا رجبی، رضا خجسته مهر، منصور بیرامی، کیومرث بشلیده صفحات 56-89
    هدف
    هدف پژوهش حاضر بررسی کارآیی درمان های مبتنی بر پذیرش و تعهد انطباق یافته زوجی، زوج درمانی رفتاری یکپارچه نگربر کاهش علائم نگرانی و ناسازگاری زناشویی، زنهای دارای آشفتگی زناشویی و اختلال اضطراب فراگیر بود. بدین منظور شش نفر از زنان مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر و همسران شان که آشفتگی زناشویی نیز داشتند با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند.
    روش
    دراین پژوهش ازطرح تجربی تکموردی ازنوع خط پایه چندگانه ناهمزمان استفاده شد. کارآیی پروتکل درمان های مبتنی بر پذیرش و تعهد انطباق یافته زوجی، زوج درمانی رفتاری یکپارچه نگردر طی سه مرحله مداخله (خط پایه، درمان 16 جلسه ای و پی گیری 3 ماهه) با استفاده از پرسشنامه نگرانی ایالت پنسیلوانیا (PSWQ)، نسخه چهارم پرسشنامه اختلال اضطراب فراگیر (GADQ-ΙV)، مقیاس سازگاری دونفره(DAS) و پرسشنامه پذیرش و عمل (AAQ) مورد بررسی قرار گرفت.داده ها به روش ترسیم دیداری، شاخص تغییر پایا(RCI)و فرمول درصد بهبودی تحلیل شدند.
    یافته ها
    نتایج نشان داد که هر دو درمان بر آماج های درمان تاثیر مثبتی گذاشته بودند. هم چنین درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد انطباق یافته زوجی کارآیی بیشتری نسبت به زوج درمانی رفتاری یکپارچه نگرنشان داد.
    نتیجه گیری
    نتایج نشان داد که هر دو درمان بر آماج های درمان تاثیر مثبتی گذاشته بودند. هم چنین درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد انطباق یافته زوجی کارآیی بیشتری نسبت به زوج درمانی رفتاری یکپارچه نگرنشان داد.
    کلیدواژگان: اختلال اضطراب فراگیر، درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد انطباق یافته زوجی، زوج درمانی رفتاری یکپارچه نگر، زوجین
  • رحمت الله محمدی، سیداحمد احمدی، عذرا اعتمادی، مریم فاتحی زاده، احمد عابدی صفحه 89
    هدف
    با توجه به اهمیت سبک زندگی و نقش آن در رفتارهای فردی، اجتماعی و خانوادگی که می تواند در ارتقاء و تعالی بخشی خانواده موثر واقع شود، این پژوهش با هدف بررسی رابطه بین ابعاد سبک زندگی و تعالی خانواده در شهر اصفهان انجام شد.
    روش
    این تحقیق از نوع همبستگی است. جامعه آماری خانواده های شهر اصفهان در سال 1390 بودندکه از بین آن ها 360 نفر (180 زوج) با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ایچند مرحله ای انتخاب شدند. ابزار پژوهش عبارت است از: پرسشنامه سبک زندگی لعلی و عابدی (1390) و پرسشنامه کارآمدی خانواده از دیدگاه اسلام صفورایی (1388) بودند. داده های حاصل به روش همبستگی و رگرسیون چندگانه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
    یافته ها
    نتایج تحقیق نشان داد بین ابعاد سبک زندگی و تعالی خانواده همبستگی مثبت و معنی دار وجود داشت. بدین ترتیب که از بین ابعاد سبک زندگی در گام اول، سلامت اجتماعی، 42/0 در گام دوم سلامت اجتماعی و سلامت روحانی 46/0 و در گام سوم سلامت اجتماعی، سلامت روحانی و سلامت روان شناختی 49/0 با تعالی خانواده همبستگی چندگانه معناداری داشتند.
    نتیجه گیری
    نتایج تحقیق نشان داد ابعاد سبک زندگی به ویژه سلامت اجتماعی، سلامت روحانی و سلامت روان شناختی با تعالی خانواده رابطه دارد. لذا مشاوران برای اصلاح و تغییر سبک زندگی خانواده بیشتر بر ابعاد اجتماعی و روحانی و جنبه های روان شناختی سبک زندگی تاکید نمایند
    کلیدواژگان: سبک زندگی، تعالی خانواده، خانواده، جهت گیری مذهبی
  • مریم رستمی، عباس ابوالقاسمی، محمد نریمانی صفحات 105-124
    هدف
    اغلب مداخله ها و روش های زوج درمانی در صدد افزایش رضایت زناشویی و بهزیستی روانشناختی زوجین ناسازگار می باشند. بهزیستی روانشناختی یک حالت از حضور نشانه های سلامت روانی، جسمی و اجتماعی است. هدف پژوهشحاضرتعییناثربخشیدرمانمبتنیبر بهبود کیفیت زندگی بربهزیستی روانشناختی زوجین ناسازگار می باشد.
    روش
    این پژوهش به صورت نیمه آزمایشی است که از طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل استفاده شده است. جامعه آماری این پژوهش را کلیه ی زوجین مراجعه کننده به بهزیستی شهرستان شیراز در سال1390 تشکیل می دهند.نمونه این پژوهش شامل 40 زوج مراجعه کننده به مراکز درمانی شهر شیراز بود که به صورت داوطلبانه از میان زوجین انتخاب شدند و به صورت تصادفی به دو گروه، گروه آزمایش (20 زوج) و گروه گواه (20 زوج) گمارده شدند. آزمودنی های گروه آزمایش 8 جلسه مداخلهرا دریافتکردندوآزمودنی های گروه گواه درلیست انتظارقرارگرفتند. در این پژوهش از مقیاس بهزیستی روانشناختی ریف استفاده شد. داده های پژوهش با روش تحلیل واریانس چند متغیری تجزیه و تحلیل شدند.
    یافته ها
    نتایج تحلیل واریانس چندمتغیری نشان دادکه درمان مبتنی برکیفیت زندگی باعث افزایش بهزیستی روانشناختی و مولفه های مهارت محیطی، رشد شخصی، هدف در زندگی، روابط مثبت با دیگران و پذیرش خوددر گروه آزمایش شده است.
    نتیجه گیری
    بر اساس یافته ها می توان نتیجه گیری کرد که درمان مبتنی بربهبود کیفیت زندگی شاخصهای بهزیستی روانشناختی افراد را ارتقا می دهد.
    کلیدواژگان: درمان مبتنی بر بهبود کیفیت زندگی، بهزیستی روانشناختی، زوجین ناسازگار
  • منا صمدزاده، محمدرضا شعیری، نصیرالدین جاویدی صفحات 124-150
    هدف
    مطالعه حاضر به تعیین اعتبار و روایی پرسشنامه الگوهای ارتباطی (CPQ) در زنان و مردان متاهل ایرانی پرداخته است.
    روش
    نمونه ای از 401 (148 زن، 253 مرد) کارمند متاهل انتخاب شدند و مقیاس های پرسشنامه الگوهای ارتباطی (کریستینسن و سولاوی، 1984)، پرسشنامه پرخاشگری (باس و پری، 1992)، مقیاس زوجی انریچ (فورز و السون، 1998)، عاطفه مثبت-منفی (واتسون و همکاران، 1988)، سازگاری زناشویی (اسپانیر، 1976)، عزت نفس (آیزنک، 1976) و رضایتمندی (هودسن، 1992) را تکمیل کردند.
    یافته ها
    تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد که پرسشنامه الگوهای ارتباطی (CPQ) از اعتبار مناسبی (آلفای کرونباخ 76/0) برخوردار است. علاوه براین، روایی همگرای پرسشنامه با مقیاس های ذکر شده (از 30/0 تا 95/0) بدست آمد.
    نتیجه گیری
    با توجه به نتایج به دست آمده می توان نتیجه گیری کرد که پرسشنامه الگوهای ارتباطی از اعتبار و روایی مناسبی در نمونه ای زنان و مردان متاهل ایرانی برخوردار بوده است
    کلیدواژگان: ارزیابی، پرسشنامه الگوهای ارتباطی، ارتباط زناشویی، الگوهای تعاملی متعارض، طلبکار، بدهکار، روایی، اعتبار
|
  • Saied Musa Kafi, Saeed Ariapooran, Fereshte Negravi, Zahra Etminan, Mostafa Jafari Pages 1-22
    Purpose
    Birth order and family size can play an important role in life style and personality. The purpose of this research was to investigate the role of birth order and family size in predicting of life style and personality types in students.
    Methods
    In this correlation research, 360 students of Guilan university selected by multistage clustered sampling and filled the Basic Adlerian Scale for Interpersonal Success(BASIS-A) and NEO personality Inventory. Spearman correlation and regression were used for analyzing the data.
    Findings
    There is negative correlation between birth order with wanting recognition, going along taking charge and entitlement, and positive correlation between birth order and being cautious, belonging-social interest and harshness. Also, there is negative correlation between birth order and neuroticism, extraversion and conscientiousness. Family size was negatively correlated to taking charge life style and positively to neuroticism. According to multivariate regression with enter method birth order negatively predicted the wanting recognition, going along and taking charge life styles; Birth order negatively predicted the neuroticism, extraversion and conscientiousness. But, family size has not a role in predicting the life styles and personality dimensions.
    Conclusion
    Results supported the relationship between birth order and family size with some of life styles and personality and has important implications in attending to the role of birth order and family size in life style and personality.
    Keywords: Birth Order, family size, life style, personality, students
  • Hossein Zaree, Bagher Ghobari Bonab, Alireza Shams Natanzy, Asad Sadeghkhani Pages 22-44
    Purpose
    One of the prime objectives of researches in the area of couples relations is determining factors that influence couple interaction and predict marital satisfaction. The present study investigates the relationship between attachment styles and forgiveness with marital satisfaction in couples.
    Methods
    The research was acorrelation. The population was selected from among the couples of Masal 75 couples (n=150) through accessible sampling procedure. Data were collected using the adult attachment styles questionnaire of Collins & Read, Enright Forgiveness Inventory and Enrich Marital Satisfaction Scale which were confirmed to be reliable and valid. Data were analyzed using Pearson correlation coefficient and step wise regression analysis in SPSS software, version 16.
    Findings
    Results revealed that there was a negative significant relationship between avoidant and anxious attachment styles and marital satisfaction (P≤0.01).Moreover there was a positive and significant relation between the secure attachment style and marital satisfaction. In addition, there was a positive significant relationship between forgiveness and marital satisfaction. Additionally, the research indicated that attachment and forgiveness styles explained 28% of variations in marital satisfaction that was statistically significant (p≤0.01). Moreover, regression analysis showed that 10% of variations in marital satisfaction can be accounted only by behavioral domain of forgiveness in couples.
    Conclusion
    current study showed that significant relations exist among attachment styles of couples, their forgiveness, as well as their marital satisfaction. Each parent uses the style of attachment that has been developed during his/her infancy. In addition, given the role of forgiveness in reduction of negative feeling and increasing positive feelings, it is plausible to assume that forgiveness is associated with a higher level of marital satisfaction. In the future researches it is necessary to clarity whether manipulating the styles of attachment, and forgiveness, can lead to the changes in marital satisfaction.
    Keywords: Attachment Styles, forgiveness, marital satisfaction, Couples
  • Zhaleh Refahi, Nazfar Moghtaderi Pages 44-56
    Purpose
    Marriage as most sumptuous and Social tradition, humanrelationship, Complex, elegant and dynamic is special feature. The Aim of this study was to consider the Effectiveness of Empathy Skill Training to the group on increasing intimacy couples.
    Methods
    This research was an experimental study with design the pretest – posttest with control group. The statistical population of this study were All couples that referred Because problems about intimacy and the need to improve intimate relationships to Roshd Counseling Center in the city of Shiraz in 1390. This study sample were 20 couples of the couples that Were selected the targeted after obtaining the lowest score intimacy test And were replaced the random assignment in two experimental groups (10 pairs) and the control group (10 couples). Then after the educational intervention on the experimental group, the questionnaire was administered again. The gathering data Was analyses with using software SPSS and Covariance.
    Findings
    The data obtained were analyzed for effects on empathy skillsTraining. Results finding showed differences in two experimental and control groups in terms Couples Intimacy has reached a significant level. The size of the
    Conclusion
    The results of this study can be noted that Empathy Skill Training effects to the group on increasing intimacy couples
    Keywords: Empathy, Intimacy, Couples
  • The Study of The Efficacy of Acceptance and Commitment Therapy Adopted for Couples, Integrative Behavioral Couple Therapy on Women with Distressed Couples and General Anxiety Disorder
    Mehdi Imani, Gholam Reza Rajabi, Reza Khojaste Mehr, Mansour Beyrami, Kiomars Beshlide Pages 56-89
    Purpose
    The aim of present study The study of the efficacy of Acceptance and Commitment Therapy adopted for couples, Integrative Behavioral Couple Therapy on women with distressed couples and General Anxiety Disorder.
    Methods
    Six women with Generalized Anxiety Disorder and their spouses were selected using purposeful sampling. Non-congruent multiple baseline experimental single case study was used as the method of the present study. The efficacy of ACT and IBCT Treatment Protocol was carried out in three phase of intervention (Baseline, 16 session treatment and 3 month follow-up) by using the Pennsylvania State Worry Questionnaire (PSWQ), Generalized Anxiety Disorder Questionnaire (GADQ), Dyadic Adjustment Scale (DAS) and Acceptance & Action Questionnaire (AAQ) evaluated. Data analyzed with visuals inspection, improvement percentage and reliable change index (RCI) strategies.
    Findings
    Results showed that IBCT and ACT have positive efficient on treatment's target ACT treatment efficacy also showed more than IBCT.
    Conclusion
    Theoretical explanation of findings for effectiveness of therapy, suggest that ACT was efficient in Magnitude, Universally, Generality and stability of changes, but in Acceptability and safety both of therapies were similar.
    Keywords: generalized anxiety disorder, acceptance, commitment therapy, integrative behavioral couple therapy, couples
  • Maryam Rostami, Abbas Abolghasemi, Mohammad Narimani Pages 105-124
    Purpose
    Themost couples therapy interventions and strategies are to increase marital satisfaction and psychological well-being in maladjustment couples. Psychological well-being is a state of symptoms mental, physical and social health. The purpose of this study was indication the effectiveness of quality of life therapy on psychological well-being in maladjustment couples in city of shiraz.
    Methods
    The research method of this study was experimental that was used from and pre-test and post-test design with experimental and control groups. The research universe of this study was comprises all couples referred to treatment centers that who was selected by voluntary sampling among couples and has been selected randomly in two experimental and control groups. Subjects of experimental group received the 8 session treatment program and the subjects of control group were placed in waiting list. In this study used than Ryff psychological well-being scale. The data were analyzed by multivariate analyze (MANOVA).
    Findings
    Result of this of MANOVA showed that quality of life therapy was cause of increase psychological well being and subjects of environmental mastery, personal growth, positive relations with others, purpose in live and self – acceptance in experimental group.
    Conclusion
    According to this results can be concluded that quality of life therapy improves the indices of psychological well being of individuals.
    Keywords: quality of life therapy, psychological well, being, maladjustment couples
  • Mona Samadzadeh, Mohammad Reza Shaieri, Nasirudin Javidi Pages 124-150
    Purpose
    This article investigated validity and reliability of the communication patterns questionnaire (christensen & sullawey, 1984).
    Methods
    401 married participants (148 women, 253 men) were selected and were asked to complettheaggression questionnaire (buss & perry, 1992), panas (watson & et, el. 1988), index of marital satisfaction (spanier, 1976), self-esteem (eyzenk, 1976), satisfaction (hudson, 1992).
    Findings
    analysis of finding showed the communication patterns questionnaire has adequate validity and reliability in Iranian sample (α = 0/76). In addition to Concurrent validity of the questionnaire With measures mentioned scale Obtained (from 30/0 to 95/0).
    Conclusion
    According to the obtained results it can be concluded that the Communication Patterns Questionnaire has adequate reliability and validity in married Iranian men and women.
    Keywords: assessment, Communication Patterns Questionnaire, Marital Communication, Conflic Interaction Patterns, Demand, Withdraw, Validity, Reliability